Vroege vogels Foto - Planten

Geplaatst op 12-11-2015 om 11:55

Weet je waarom je geen runderen zag... Lees onderstaande....

Jacobskruiskruid-Dodelijk voor vee!

Jacobs(kruis)kruid is giftig voor alle vee! Als paarden of rundvee het eten, worden de giftige stoffen in de lever opgeslagen en leidt na een bepaalde hoeveelheid tot de dood. Het is trouwens ook giftig voor mensen -dus bij het eruit trekken handschoenen aan!

Er bestaat geen “maximale veilige hoeveelheid” die een dier binnen kan krijgen zonder ziek te worden; het gif wordt permanent opgeslagen in de lever en brengt daar grote schade aan. Iedere inname, hoe weinig dan ook, wordt opgenomen door de lever en “telt dus mee”. Na inname van een zekere hoeveelheid sterft het dier. De dodelijke hoeveelheid is voor het paard ongeveer 1-10% van het lichaamsgewicht. Jonge dieren ondervinden eerder de kwalijke gevolgen van het kruid dan volwassen dieren. Een tegengif bestaat niet, genezing is onmogelijk.

Jacobskruiskruid komt steeds meer voor in Nederland. Dit is vooral het geval in wegbermen, natuurgebieden en randen van percelen en weilanden. De plant is vrij eenvoudig te herkennen aan het typische blad, de bosvorming en de kleine heldergele bloemen. De gestreepte rupsen van de jacobsvlinder komen vaak voor op jacobskruiskruid, want iets anders lusten ze niet. Bij twijfel geeft hun aanwezigheid zekerheid.

Over het algemeen eten paarden en runderen de plant niet. De verse plant heeft namelijk een bittere smaak en wordt daarom overgeslagen als er voldoende ander eten is. Er zijn echter situaties waarbij de dieren de plant wel eten:
- bij overbegrazing, waardoor de dieren de plant eten uit noodzaak;
- als de plant voorkomt in hooi of kuilvoer; in gedroogde vorm is de bittere smaak een stuk minder maar blijft de giftigheid bestaan;
- als de plant in verdroogde toestand op een terrein voorkomt, waardoor het vee het niet meer herkent.

Houders van paarden en runderen kunnen de risico’s op vergiftiging verkleinen door weilanden goed te onderhouden, overbegrazing te voorkomen en te zorgen dat het hooi en kuilvoer vrij is van jacobskruiskruid.
Waar vind je Jacobskruid?
Jacobskruiskruid komt voor in wegbermen, langs bosranden en akkerranden, op natuurterreinen en op onbewerkte grond. In productiegraslanden komt de plant niet of nauwelijks voor. Mogelijk inwaaiend zaad zal zich niet snel vestigen. Optimale omstandigheden voor het Jacobskruiskruid zijn zonnige plaatsen met droge tot matige droge gronden, veelal grazig maar niet te dicht begroeid. Hoe schraler de grond des te beter voor Jacobskruiskruid en des te meer komt het voor. De plant is in staat gebleken zich razendsnel te verspreiden.

Hoe kun je Jacobskruiskruid herkennen?
De plant lijkt erg op boerenwormkruid, maar dan met straalbloemen. De plant lijkt ook er op viltig kruiskruid, dat eveneens giftig is maar over het algemeen op vochtiger bodems groeit.
Jacobskruiskruid is een wilde, meestal tweejarige plant met vierdelige bladen,(middelste en bovenste) die een
boerenkoolachtige uiterlijk hebben. Op de grond heeft de plant een wortelrozet die in het eerste jaar gevormd
wordt.De plant brengt ten minste 1, maar in de praktijk vaak meerdere winters door als rozet. Hierna vormt de plant een bloemstengel en komt in bloei. Vanaf eind juni tot en met augustus ziet het geel van de 30 tot 90 cm opgeschoten bloeiende planten. De sterke vertakte, groenrode, taaie stengel geeft veel schermvormige pluimen met gele bloemen. In elk bloemhooftje staan zo, n 50 tot 70 bloemen bij elkaar.
1 plant kan tot tienduizend zaden voortbrengen. De zaden worden gedragen door hun zilvergrijzige pluis, net als bij de paardebloem, en naar alle windstreken vervoerd. Na de bloei sterft de plant af.

Hoe giftig is Jacobskruiskruid?
Het Jacobskruiskruid bevat een zevental giftige stoffen, alkaloïden
genaamd, die onherstelbare schade kunnen toebrengen aan de lever. De
gehele plant is giftig.
Het gifpercentage is het hoogst vóór de bloei. Het gif uit de plant heeft
een cumulatieve werking: elke hoeveelheid die het dier binnen krijgt
wordt voor de rest van zijn leven in de lever opgeslagen, totdat een
dodelijk niveau is bereikt.
Van nature wordt het kruid door runderen en paarden gemeden bij het
grazen.
Behalve in droge perioden. Dan kunnen de dieren, door schaarste aan
andere planten, het Jacobskruiskruid uit pure honger eten. Schapen eten
de plant graag, vooral als de bladeren nog in rozetvorm zijn. Bij schapen
leidt consumptie van het Jacobskruiskruid tot een verminderde groei. Een
dosering van meer dan 1% per dag leidt tot ziekteverschijnselen.
Als dieren een dodelijke dosis hebben binnengekregen, duurt het enkele
weken tot maanden voordat de symptomen van vergiftiging optreden.
De ziekteverschijnselen leiden tot de dood van het dier.
Het ziektebeeld kan bestaan uit loomheid, gewichtsverlies, diaree, geen
eetlust en veel drinken en zonnebrand.

Hoe kun je Jacobskruiskruid verwijderen?
Mechanische bestrijding.
Bij maaien en door vraat breidt de plant zich vegetatief uit. Een
mechanische wijze van bestrijden is plant met wortel en al handmatig
verwijderen. Dragen van handschoenen wordt aanbevolen. De plant is ook
voor mensen giftig. Een hulpmiddel om de wortels van onkruiden los te
maken is de Rag-fork.
Chemische bestrijding.
Het plek gewijs toepassen van glyfosaat (onder ander roundup) is effectief
tegen het Jacobskruiskruid. Ook de groeistof MCPA (i.c.m. primus) kan
ingezet worden. Verwijder doodgespoten plantjes, deze zijn nog steeds
gevaarlijk.
Het insect dat gespecialiseerd is op het Jacobskruiskruid is de Sint-
Jakobsvlinder. Het betreft een dagactieve nachtvlinder. De rupsen kunnen
de gehele plant ontbladeren en de stengeltop veroberen. Doordat de
voornaamste reserves zich in de wortelstok bevinden,hersteld de plant
zich hiervan. Door vraat, maar ook door maaien wordt de levensduur
verlengd.
Vaak vertakt de wortelstok zich en vormt meet dan 1 rozet. Planten die
zich herstellen van vraat of een maaibeurt hebben vaak een chaotisch
uiterlijk en brengen heel anders gevormde bladeren voort dan weinig of
niet beschadigde exemplaren.

Gr. Ad.