Alarm om exotische planten en dieren

De klimaatverandering zorgt er de komende decennia voor dat Nederland meer moet investeren in de bestrijding van exotische planten en dieren. Nu al zijn we jaarlijks ruim een miljard euro kwijt aan soorten die zich snel vermenigvuldigen en een bedreiging vormen voor inheemse planten en dieren of onze volksgezondheid. Dat is onvoldoende om de problemen beheersbaar te houden, laat staan ze op te lossen. Door de opwarming van de aarde komen er alleen maar meer probleemsoorten bij. Dat stelt de eerste Nederlandse hoogleraar invasiebiologie Rob Leuven (Radboud Universiteit). Hij verricht vrijdag de aftrap van de exotenweek.

Europa kent 12.000 exotische planten, dieren en schimmels, waarvan 10 tot 15 procent zich snel verspreidt en grote schade veroorzaakt aan ecosystemen en biodiversiteit. Ruim honderd daarvan komen ook in Nederland voor. Ze zijn vaak door menselijk toedoen 'binnengehaald', zegt Leuven. ,,Bij dieren ligt de oorzaak vaak bij de hobbyhouderij, sommige soorten zijn geïntroduceerd om hun pels. Exotische planten worden gewoon in tuincentra en aquariumwinkels verkocht. Als ze gaan woekeren, worden ze - vaak met de beste bedoelingen - in de natuur uitgezet.''

Vooral waterschappen en terreinbeheerders hebben hun handen vol. Soorten als de grote waternavel, parelvederkruid en verspreidbladige waterpest hopen zich op en belemmeren de doorstroming van water. Exotische krabben, kreeften en mosselen verdringen bestaande soorten. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekende in januari dat bijvoorbeeld de grote waternavel 150 keer zo veel voorkomt in de Nederlandse wateren als in 1990. Leuven: ,,Voor veel planten en dieren is het nu te koud bij ons. Over twintig tot vijftig jaar zijn nog veel meer soorten een probleem.''

De Europese Commissie werkt weliswaar aan een verbod, maar dat betreft vooralsnog enkele tientallen soorten. Vorig jaar verscheen een eerste lijst met 37 planten en dieren die actief moeten worden bestreden, binnenkort worden daar vermoedelijk zo'n twaalf soorten aan toegevoegd. Daarmee wordt in elk geval de import, handel, vervoer en bezit aan banden gelegd. ,,Het gaat langzaam'', zegt Leuven. ,,Deels doordat per soort uitgebreide wetenschappelijke dossiers moeten worden opgesteld, daarnaast zijn sommige exoten in bepaalde Europese landen wel inheems. Nederland doet er goed aan daarom ook een nationale lijst op te stellen.'' Vooralsnog lijkt die er niet te komen. ,,We hebben onze handen vol aan de uitvoering van de eerste Europese verordening. Het probleem is groter dan de middelen die we beschikbaar hebben. Ons wacht in de toekomst echt een megaklus.''

Bron: ANP