Albert Weijman: Knaagbranden

Knaagdieren zijn liefhebbers van knagen. Dat spreekt. Sterker nog. Voor ratten en muizen werkt knagen verslavend. Natuurlijk knagen ze om voedsel naar binnen te kunnen werken maar dat is niet de enige noodzaak voor hun obsessieve knaaglust. Knaagdierentanden groeien namelijk een leven lang door en wanneer ratten en muizen niet voortdurend zouden knagen en knarsen, dan groeien hun tanden uit tot olifantstanden. En ja, dan volgt natuurlijk verhongering en daarna een langzame dood. Nee, knagen moet.

Eetbaar of niet eetbaar, knaagdieren knagen bijna alles. Ook hout, blik, loden pijpen of zacht beton. Het maakt ze niet uit.

Vooral stallen zijn comfortabele woonplaatsen zonder dat boeren of katten dat direct in de gaten hebben. Voer- en knaagmaterialen zijn in stallen in overvloed beschikbaar. Vooral elektrische kabels vinden ratten en muizen zalig als dessert. Er is niet veel fantasie voor nodig om je voor te stellen dat kabelknagen kortsluiting en stalbrand kan veroorzaken Bij die stalbranden komen paarden, koeien, duizenden varkens en ontelbare kippen om. Duizenden dieren stikken en verbranden. Bijna elke week weer. Een stalbrand is als een inferno. Stalbrand is als een Auschwitz voor dieren, anno 2013. Er is geen ontkomen aan. Of toch?

Een direct bewijs dat knaagdieren de daders van branden zijn, is bijna nooit te vinden omdat niet alleen de slachtoffers, maar ook de daders door de brand worden gecremeerd. En toch is de bewijsvoering wel degelijk overtuigend.

In 2011 ontstond kortsluiting in de zender van de Wereldomroep op Bonaire en na demontage bleek de dader nog tussen de draden en printplaten aanwezig te zijn. Gedood door elektrocutie. Een uiterst gevaarlijk knaagrisico haalde een paar weken geleden de wereldpers en terecht. Een stroomstoring in de reactor in Fukushima bleek te zijn veroorzaakt door ratten, die als daders werden aangetroffen nabij schakelkasten. De koeling van basins met afgewerkte uraniumstaven moest een aantal malen worden onderbroken.

Maar de echte en verantwoordelijke daders zijn toch altijd weer mensen die het gedrag van knaagdieren onvoldoende kennen en op waarde schatten en die nalaten om preventieve maatregelen te nemen. Met een beetje kennis van knaagdieren kan veel schade worden voorkomen en kan de kans op stalbranden met naar schatting de helft worden verminderd.
Goed georganiseerde voorlichting aan boeren, burgers en buitenlui kan heel veel dierenleed van landbouwdieren en van knaagdieren besparen. En hoge kosten. En wie weet eigenlijk of, en zo ja, waar en hoeveel ratten of muizen er rondlopen in Fukushima, in Borssele en in Petten?

Knagen moet! Maar preventie ook!