Overtuigende technologie

De techniek is er om auto's steeds zuiniger en veiliger te laten rijden. Maar dan moeten bestuurders die wel willen gebruiken. Persuasive technology laat zien hoe je mensen over de streep kan trekken.

Een zelfrijdende auto zorgt wellicht voor duurzamer rijgedrag, maar is men bereid om controle over het stuur op te geven? TNO en de TU Eindhoven onderzoeken het vertrouwen in de zelfrijdende auto van de toekomst.

Er is echter nog veel onderzoek nodig voordat zelfrijdende auto’s in de showroom staan. Om van zelfrijdende auto’s een succes te maken, moeten bestuurders de controle over hun auto uit handen durven geven. Zijn we in staat om dit te doen? En wie moet de schadevergoeding betalen als je zelfrijdende auto per ongeluk de kat van de overburen overrijdt? De technologie wordt omringd door psychologische randvoorwaarden.

Frank Verberne is als promovendus verbonden aan de Technische Universiteit Eindhoven. Aan het onderzoeksinstituut TNO in Soesterberg toetst Verberne of vertrouwen in een zelfrijdende auto kan worden verhoogd door proefpersonen een virtuele persoon te laten zien die een rijsimulator bestuurt. Op die manier krijgt het besturingssysteem van de auto een gezicht.

NWO - TU/e program “Persuasive Technology, Allocation of Control, and Social Values”

Sociale waarden en collectieve belangen conflicteren vaak met individuele belangen en gedrag. Hoe motiveer je mensen zich in te zetten voor sociale waarden en het collectieve belang, zelfs wanneer deze in conflict zijn met hun individuele belangen? Persuasieve Technologie is erop gericht mensen te overtuigen om hun gedrag te veranderen in een bepaalde richting, bijvoorbeeld door het geven van informatie, door het verstrekken van relevante feedback of door handelingen over te nemen.

In het voorgestelde onderzoeksprogramma wordt een empirische casus onderzocht, namelijk het energie managementsysteem en de voertuigveiligheid van grote trucks. Daarbij zullen voertuigsimulatoren en een rollenbank gebruikt worden om mensen te bestuderen die Persuasieve Technologie gebruiken. Een kernvariabele daarbij zal zijn hoe de controle wordt verdeeld tussen de menselijke bestuurder en de techniek. Daarbij wordt ook de rol bestudeerd van vertrouwen in het systeem, waardoor controledelegatie gemakkelijker wordt. Op basis van het onderzoek van de specifieke casus zullen algemene aanbevelingen worden ontwikkeld voor het ontwerpen van nieuwe Persuasieve Technologieën.